İş-Özel Yaşam Dengesi Yeni Jenerasyonla Öne Çıkıyor

Uzun yıllardır işimiz ve özel yaşamımız arasında dengeyi nasıl kurabileceğimizden bahsediyoruz. 21. yüzyılda değişmeye başlayan iş algısı, iş-özel yaşam dengesini yalnızca ulaşılması gereken bir hedef olarak değil; kurulan iş düzeninin temelinde olması gereken bir kavrama dönüştürmekte. Bu dönüşüm, birçok farklı faktöre bağlı olsa da covid-19 krizi döneminde dijitalleşmedeki artış ve uzaktan çalışmanın beraberinde getirdikleriyle daha da hızlanmaya başladı. Ancak, bu dönüşümün başlangıcı aslında krizden çok daha öncesine dayanıyor. Bunun önemli nedenleri ise değişen teknoloji ile gelen dijitalleşme ve iş hayatına yeni adım atmaya başlayan Z-kuşağı ile birlikte iş gücünün artık çoğunlukla yeni jenerasyonları içeriyor olması.

Gelişen teknoloji ile büyümüş, daha otonom bir yaşam tarzına sahip olan ve gelecekte iş gücünün büyük çoğunluğunu oluşturacak olan yeni jenerasyon, iş-özel yaşam dengesini kurabilecekleri, daha esnek çalışma şartları olan şirketleri tercih ediyor. 2019 yılında New York Times’ta yayınlanan makalelerinde Claire Cain Miller ve Sanam Yar, genç çalışanların iş tercihlerinde özellikle; esneklik, uzaktan çalışabilme, spora ve meditasyona vakit ayırabilme gibi ihtiyaçlara öncelik verdiklerini ve bu ihtiyaçlarının karşılık bulmadığını hissettiklerinde iş değişikliklerini veya tercihlerini bunlara göre şekillendirdiklerini belirtiyor. PwC, London Business School ve University of Southern California iş birliği ile yapılan, 40.000’den fazla kişinin katıldığı ve yeni jenerasyonla değişen iş gücünün araştırıldığı kapsamlı çalışmanın bulgularına göre ise katılımcıların %71’i iş gerekliliklerinin kişisel yaşamları ile çakıştığını belirtirken %64’ü duruma göre evden çalışma hakkı istediğini, %66’sı ise esnek çalışma saatlerini tercih ettiklerini belirtmiş. Bulgulara göre, yeni jenerasyon, iş-özel yaşam dengesini önceliklendirirken performansın ofiste geçirilen saate göre değil, yapılan işin sonucuna göre değerlendirilmesi gerektiğini düşünüyor. Böylece, yeni jenerasyona göre iş kavramı, mekânsal olmaktan çıkarak kendi başına var olan ve sonuçlarıyla değerlendirilmesi gereken bir kavrama dönüşüyor.

Bu anlamda, değişen iş algısı açısından, şirketlerin ve liderlerin günümüzde oluşmaya başlayan ve gelecekte etkisini arttıracak bu dönüşüme hazır olmaları anlam kazanıyor. Ancak, günümüzde bazı şirketler bunu öngörerek adımlar atmaya başlamış olsa da hala birçok şirket bu dönüşüme ayak uydurabilmiş değil. Örneğin, 2019 yılında International Journal of Envrionmental Research and Public Health’te yayımlanan araştırmanın bulgularına göre, Fortune tarafından çalışılacak en iyi şirketler listesinde bulunan şirketlerin birçoğunda hala iş-özel yaşam dengesinin düşük olduğu görülüyor. Araştırmacılar, insan kaynakları departmanlarının ve şirketlerin, iş-özel yaşam dengesini sağlıklı şekilde kurmalarının ve bunun için farklı pratikleri hayata geçirmelerinin, genç yetenekleri iş güçlerine katabilmeleri ve yeni düzende var olabilmeleri açısından önemli olabileceğini belirtiyor.

Sonuç olarak, yeni jenerasyon bazıları tarafından eski jenerasyonlara kıyasla, işinde daha az sorumluluk alan ya da daha az işe bağlı olarak tanımlansa bile belki de mekândan bağımsız, performansı zamanla değil sonuçla tanımlayan, otonom ve öğrenmeye açık bir iş kavramının kapılarını aralayarak birçok olumlu etkiyi beraberinde getirecek güce sahip. Bu olumlu etkiler, liderlerin var olan ön yargılarını bir kenara bırakarak, özel yaşam ve iş dengesini göz önüne alan bir iş düzeni oluşturmasını sağlayabilir. Böylece şirketler, gelecekte iş gücünün büyük çoğunluğunu oluşturacak yeni jenerasyon çalışanlarına sağladıkları iş düzeni ile çalışan verimliliğini ve rekabet güçlerini arttırarak çok daha etkili sonuçlar ortaya çıkarabilir. Daha geniş bir perspektiften baktığımızda ise bu değişim, dünyadaki genel iş sonuçlarının çok daha etkili olmasını ve bizi ileriye taşıyacak birçok gelişmenin öncüsü olabilir.