İşyerinde şiddet

İşyerinde yaşanan şiddet olaylarının maliyeti yıllık 121 milyar doları buluyor. Amerika’daki İş Sağlığı ve Güvenliği Organizasyonu’nun (OSHA) verilerine göre her yıl milyonlarca Amerikalı işyerinde fiziksel şiddet, taciz, tehdit gibi şiddet olaylarına maruz kalıyor.

OSHA’ya göre en çok para transferi yapan çalışanlar, sevkiyat elemanları, sağlık çalışanları, hizmet sektöründekiler, müşteri temsilcileri risk altında.

Ulusal Suç Mağduriyeti Araştırması’na göre yılda 2 milyon çalışan işyerinde şiddete uğruyor. En çok görülen şiddet türü saldırı. Bunun 396 bini yaralanmalı saldırı, 51 bini tecavüz ya da cinsel taciz, 84 bini hırsızlık, bini de cinayet.

Tabii bunlar sadece açıklananlar, pek çok kişi de işyerinde şiddete uğradığında bunu sadece yöneticisiyle paylaşıyor, devletin kuruluşlarıyla paylaşmadıkları için de istatistiklere yansımıyor.

Yine ABD’de de yapılan araştırmaya göre en çok saldıra uğrayan meslekler taksi şoförleri, polis, benzin istasyonu çalışanları, güvenlikçiler, satışçılar.

İş yerinde şiddet çalışanlarda motivasyon düşüklüğüne, performans azalmasına, depresyona, sinirliliğe, anksiyeteye yol açıyor.

Amerika’da Ulusal Güvenlik Konseyi, işyerinde şiddet olaylarının yaşanması durumunda çalışanlarda, aşırı alkol ve uyuşturucu kullanımının, işe devamsızlığın artabileceği, performansta düşüş olabileceği, ani davranış değişikliklerinin görülebileceği, depresyon ve intihara eğilimin artabileceği uyarısında bulunuyor.

SIFIR TOLERANS POLİTİKASI

Eğer iyi bir raporlama mekanizması kurulur, çalışanlara da bu konuda eğitim verilirse işyerinde şiddet önlenebilir.

OSHA’ya göre en iyi çözüm her işverenin şiddete sıfır tolerans politikası gütmesi. Şirketinizde şiddete yer olmadığını net bir şekilde belirtin ve her tehdidin rapor edilip, araştırılacağı mesajını verin.

Bir şirket politikası yazılıyorken, yasaklanmış davranışları da içermeli. Çalışanların uygunsuz davranışları nasıl raporlayacağı listelenmeli. Şiddet uygulayan kişinin ne tür disiplin cezalarıyla karşı karşıya kalacağı anlatılmalı.

Tabii eğer çalışanlar, rahatça konuşabileceklerini düşünüyorlarsa raporlama işe yarayacaktır.

Bir araştırmaya göre sağlık sektöründe çalışanların yüzde 23’ü uğradıkları şiddeti, tepki görmekten korktukları ya da yöneticilerden destek göremeyeceklerini düşündükleri için rapor etmemişler. 

DAVRANIŞ DEĞİŞİKLİĞİNE DİKKAT

İşyerinde şiddeti önlemek için bu konuda yöneticilere, müdürlere, çalışanlara eğitim verilmeli, şiddetin hiç bir türünün kabul edilmeyeceği net bir şekilde anlatılmalı. 

Yöneticiler ve süpervizörler, çalışanları anormal davranışları insan kaynaklarına bildirmeleri konusunda uyarılmalı. Tabii bu arada yöneticilerin çalışanlarını iyi tanıması gerekir ki, ne tür davranış değişiklikleri olduğunu gözlemleyebilsinler.

Bir diğer önemli husus da insan kaynakları çalışanlarının aldıkları şikayet ya da bildirim sonrasında hemen harekete geçmeleri. Eğer kişinin şiddet uyguladığı ispatlanırsa o çalışan hızlıca işten uzaklaştırılmalı.

TÜRKİYE’DE EN ÇOK SAĞLIKÇILAR ŞİDDETE UĞRUYOR

Türkiye’de ise veriler çok sınırlı olduğundan gerçek tablo bilinmiyor.

Prof. Dr. Nazmi Bilir, Doç. Dr. Ali Naci Yıldız ve Uzman Dr. Mehmet Kaya'nın 2011’de hazırladığı "İş Yerinde Şiddet" adlı kitaba göre de Türkiye'de iş yerindeki şiddete ilişkin verilerin oldukça sınırlı olduğuna dikkat çekiliyor ve başlıca veri kaynağının Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (SGK) iş kazası istatistikleri olduğu belirtiliyor.  Araştırmaya göre Türkiye'de erkekler fiziksel şiddet, kadınlar ise cinsel şiddete maruz kalıyor.

İşyerinde Şiddet kitabına göre sağlık çalışanlarının meslek hayatları boyunca iş yerlerinde en az bir kez sözel şiddete maruz kalma sıklığı yüzde 68,1, fiziksel şiddete uğrama sıklığı yüzde 15, cinsel tacize uğrama sıklığı ise yüzde 4,4.

Öğretmenlerin ise yüzde 8'inin meslek hayatı boyunca şiddete maruz kaldığı saptandı.

Kasiyer, banka çalışanı, hemşire, ambulans personeli, sosyal hizmet uzmanı, öğretmen, polis, bilet kontrol görevlisi, taksi şoförleri, şiddete uğrama riski yüksek meslekler.